Irska liga – Saznajte sve o fudbalu u Irskoj

Irska liga, poznata pod nazivom Irska Premijer liga, najjači je rang profesionalnog fudbala u Irskoj. Osnovana je 1985. godine i postoji skoro četiri decenije.

Irska liga se nalazi na 36. mestu UEFA rang liste, ali je to liga koja poslednjih godina beleži napredak na listi i beg iz donjeg dela evropskog fudbala.

Irska 1 liga okuplja 10 klubova koji se takmiče za titulu prvaka države. Svi učesnici iz Irska 1 liga imaju pravo nastupa u oba irska kupa, FAI kupu i President’s kupu, takođe i u Ligi šampiona i Ligi Konferencija.

Irska liga, za razliku od većine lige koje se igraju od leta do proleća, počinje početkom godine u februaru ili martu i traje do novembra meseca. 

Prvi tim na irska liga tabela je šampion Irske i naredne sezone ima mesto u Ligi šampiona, poslednji tim na irska 1 liga tabela ispada u drugi rang takmičenja, dok pretposlednji igra baraž utakmicu za ostanak u ligi sa pobednikom plej-ofa druge lige.

Svi timovi iz irske lige igraju svako sa svakim po četiri meča, ukupno 36 utakmica po sezoni. Najuspešniji timovi u istoriji irske lige su Dandalk i Šamrok Rovers, koji su bili šampioni Irske po osam puta. Šamrok Rovers je aktuelni šampion. 

U irska liga učestvuju i klubovi iz Severne Irske. Konkretno jedan. Deri Siti je jedini tim iz Severne Irske koji se takmiči u Irskoj i koji je postao prvak u irska 1 liga. 

Upoznajte se sa još jednom ligom sa Ostrva u novom tekstu koji je Soccer spremio. Posle Škotske lige i engleske Premijer lige, predstaljamo vam i Irsku ligu.

Irska liga istorija

Fudbal u Irskoj je počeo da se igra mnogo ranije nego što je osnovana Irska Premijer liga 1985. godine. Prva Irska liga osnovana je pre više od 100 godina, konkretno 1921. godine i okupljala je samo osam timova. 

Interesantno je da je svih osam timova u to vreme bilo iz glavnog grada Dablina.

Prvih osam učesnika prve sezone Irska 1 liga:

Klub Sent Džejms Gejt je bio prvi šampion lige. Posle samo jedne sezone liga je proširena na 12 timova i tada se priključio Šamrok Rovers, koji je u svojoj prvoj sezoni posao šampion, kao i Atloun Taun, koji je bio prvi klub van Dablina koji je igrao u irska liga.

Od sezone 1924/25 Brej Anouns i Fordsons su postali drugi i treći klub, posle Atlouna, koji su zaigrali u Irska 1 liga, a da nisu iz Dablina.

Kako do 1985. godine nije postojao drugi rang takmičenja, tako nije ni bilo ispadanja iz Irske lige. Drugi rang takmičenja je osnovan 1985. godine od kada je uvedeno i ispadanja i poslednja dva tima na tabeli ispadala bi u drugi rang takmičenja.

U prvim sezonama najuspešniji tim u irska liga bio je Šamrok Rovers, koji je osvojio tri titule u prvih šest sezona ovog takmičenja.

Četrdesetih godina prošlog veka Kork Junajted je dominirao ligom sa pet osvojenih titula. Pedesete su protekle u znaku Šamrok Roversa i Sent Patrika, dok je tokom šezdesetih najuspešniji bio Voterford sa četiri titule.

Eru pre osnivanja Irske Premijer lige, obeležio je Šamrok Rovers sa 12 titula. Na drugom mestu bili su Bohemijans i Šelburn sa po sedam titula, dok je Dandalk ima šest trofeja.

Broj titula do 1985. godine i osnivanja irska prva liga:

1. Šamrok Rovers – 12
2. Bohemijans, Šelburn – 7
3. Dandalk, Voterford – 6

Irska 1 liga rekonstrukcija

Sredinom osamdesetih godina u Irskoj odrađena je rekonstrukcija fudbalskog sistema. Osnovana je druga liga po prvi put istoriji i promenjen naziv i prvog ranga takmičenja.

Irska liga, odnosno Liga Irske Premijer lige, osnovana je 1985. godine i u prvoj sezoni takmičilo se 12 klubova. Prvi šampion nove lige bio je Šamrok Rovers koji je uspeo da i u drugoj sezoni osvoji titulu.

Liga je u prvim sezonama bila “zimska liga” i igrala se od leta to proleća. Međutim, od 2003. godine Fudbalska Asocijacija Irske odlučila je da to promeni i liga je postala letnja. 

Sezona je kretala obično u februaru ili martu i trajala do novembra, kako je i ostalo do dana današnjeg.

Broj klubova od 1985. godine, kada je irska prva liga osnovana, pa sve do 2018. godine bio je 12. 

Od 2018. godine Fudbalska Asocijacija Irske odlučila je da smanji broj klubova u irska liga tako da su tri tima ispala iz irska 1 liga 2017. godine, a samo jedan je ušao iz drugog ranga. 

Time su prva i druga liga izjednačene po broju klubova od 2018. godine.

Ispadanje i promocija u Irska Premijer liga

Sistem promocije i ispadanja počeo je da postoji tek od 1985. godine i uvođenja drugog ranga takmičenja. 

Od nastanka fudbala u Irskoj i prvih godina u irska liga 1921. godine pa do 1985. godine, niko iz prvog ranga takmičenja nije ispadao.

Kada je urađena rekonstrukcija lige 1985. godine jedan od prvi poteza Fudbalske Asocijacije Irske bio je osnivanje drugog ranga takmičenja. Njegovim uvođenjem uveden je sistem promocije i ispadanja iz prve lige u drugu.

Prvih sezona, sve do 1992. godine poslednja dva tima na irska 1 liga tabela su ispadala iz Irska 1 liga u drugu ligu Irske, dok su prva dva tima na tabeli druge lige direktno išla u viši rang takmičenja.

Od sezone 1992/93 promenjen je sistem promocija i ispadanja i uveden je baraž meč. Treći najslabiji tim iz irska 1 liga igrao je baraž utakmicu sa trećim timom iz drugog ranga.

Kasnije je broj timova koji ispadaju iz irska liga u irska druga liga smanjen, pa su samo dva tima ispadala i samo dva tima ulazila iz druge lige. Poslednji je ispadao direktno, pretposlednji igrao baraž utakmicu.

Sistem promocije i ispadanja tokom godina: 

• Bez promocije i ispadanja do 1985. godine
• Od 1985. do 1992. godine dva ispadaju – dva idu u višu ligu
• Od 1992. do 2002. godine – Uveden baraž meč za treću najgoru ekipu iz prve lige i trećeplasiranu iz druge lige
• Od 2002. godine – smanjen broj ekipa koje ispadanju i ulaze u viši rang na dve i uveden plej-of u drugom rangu za timove od drugog do četvrtog mesta

Irska Premijer liga sponzori 

Prvih nekoliko godina nakon osnivanja Premijer lige Irske, protekle su bez sponzora. Prvi sponzorski ugovor irska liga potpisala je početkom 1990. godine. 

U svojoj istoriji, irska prva liga je imala tri sponzora po kojima se zvala. Saradnja sa kompanijom Bord Gais trajala je do 2000. godine, punih 10 godina. 

Nakon toga osam godina je Eircom bio sponzor irska 1 liga, da bi od 2010. godine do danas sponzor lige bila postala kompanija SSE Airtricity.

Samo jednu sezonu, od 1990. godine, irska liga nije imala sponzora. Bilo je to tokom 2009. godine.

• 1990. – 1999. godina – Bord Gais (Bord Gais League Premier Division)
• 2000. – 2008. godina – Eircom (Eircom League Premier Division)
• 2010. – danas – SSE Airtricity (Airtricity League Premier Division)

Irska liga tabela

Irska liga okuplja 10 klubova koji se bore za titulu šampiona Irske i za mesta u Evropi. Svako sa svakim igrač po četiri utakmice (dve na domaćem terenu i dve na gostovanju) i sezona u irska 1 liga traje punih 36 kola, od februara ili marta, pa sve do novembra.

Plasman na Irska liga tabela određuje se na osnovu broja osvojenih bodova, potom, ako su timovi izjednačeni po broju bodova, na osnovu gol razlike. Potom sledi broj datih golova, kao treći parametar za određivanje plasmana. 

Ukoliko i nakon ta tri parametra timovi budu izjednačeni u obzir se uzima međusobni duel, poeni u njemu, broj datih golova, gol razlika i postignuti golovi na gostovanjima.

Poslednji tim na irska 1 liga tabela ispada u drugu ligu, dok pretposlednji tim na irska 1 liga tabela igra baraž utakmicu sa pobednikom plej-ofa druge lige za ostanak u ligi.

Stvar po kojoj je irska liga karakteristična i razlikuje se od ostalih liga, nije samo u tome što se igra tokom godine i preko leta, već i u tome što se za razliku od ostalih liga, koje se igraju subotom i nedeljom, irska liga igra petkom.

Veći broj utakmica u kolu, nekada i celo kolo, obično se igra petkom, dok se eventualno jedna utakmica ostavi za subotu ili nedelju. 

Irska liga rezultati

Irska liga je postala jedna veoma tvrda liga poslednjih godina sa veoma malim prosekom golova po utakmici. Irska liga rezultati nam donose veoma ujednačene i tesne utakmice i mečevi se u skoro 60% slučajeva završavaju u, kladioničarskim rečnikom, 0-2 gola.

Prosek golova je poprilično opao poslednjih godina i u jednom trenutku bio veoma blizu proseka od samo dva gola po meču, što je jedan od slabijih proseka u evropskim ligama.

Mnogim navijačima i ljubitelja fudbal i takvi irska liga rezultati su zanimljivi, jer su utakmice tvrde i nepredvidljive.

Tokom prethodne sezone nijedan tim nije imao prosek od tri gola na svojim mečevima i najveći prosek imao je Fin Harps sa 2,9 golova na svojim utakmicama.

Prosek golova u irska liga poslednjih sezona:

Irska liga osvajači

Ako govorimo o irska liga samo od 1985. godine kada je urađena rekonstrukcija fudbalskog sistema u Irskoj i prvi rang takmičenja promenio ime u Premijer liga Irske i uveden drugi rang takmičenja, najuspešniji timovi u irska 1 liga istoriji su Dandalk i Šamrok Rovers.

Obe ekipe su osvojile po osam titula i najdominantnije su u modernoj istoriji. U prethodnih 13 sezona, čak deset titula osvojili su Šamrok i Dandalk zajedno. Ova dva tima smenjuju se na prvom mestu prethodnih pet sezona.

Na trećem mestu nalazi se Šelburn koji ima šest titula, ali nije postao prvak Irske još od 2006. godine.

U poslednje malo manje od četiri decenije, koliko postoji nova reformirana irska liga, devet različitih timova uspelo je da postane šampion zemlje. Čak sedam njih to je uradilo dva ili više puta.

Svi šampioni:

1. Šamrok Rovers – 11 titula
2. Dandalk – 8 titula
3. Šelburn – 6 titula
4. Sent Patriks Atletik – 5 titula
5. Bohemijans – 4 titule
6. Kork Siti – 3 titule
7. Deri Siti – 2 titule
8. Sligo Rovers, Drogeda Junajted – 1 titula

Dablin je najuspešniji grad sa 23 titule prvaka Irske. Pet klubova šampiona je iz ovog grada: Šamrok Rovers, Šelburn, Sent Patriks Atletik i Bohemijans. Dandalk ima osam na drugom mestu, a Kork tri na trećem. 

Irska 1 liga najuspešniji treneri

Dva trenera predvode listu najuspešnijih u istoriji irska liga sa po pet titula prvaka u svom trenerskom CV-ju. To su Stiven Keni i Pet Fenlon.

Stiven Keni je osvojio jednu titulu sa Bohemijansom i četiri sa Dandalom. Ima titulu u drugom rangu sa Deri Sitijem i tri puta je završavao na drugom mestu irska 1 liga.

Pet Fenlon, takođe irski menadžer, osvajao je titulu prvaka Irske isto sa dva različita kluba. Šelburnu je doneo tri titule, a Bohemijansu dve.

Iskusni menadžer Dermont Kili ima četiri titule u irska liga pored svog imena. Njih je osvajao sa tri različita kluba – Šamrok Roversima, Dandalkom i Šelburnom.

Od 1985. godine i osnovanja nove irske lige, 20 različitih menadžer je uspelo da osvoji titulu u irska liga. Najviše je Iraca, čak 16. Tri trenera su iz Severne Irske i samo jedan iz Engleske. 

Jedini engleski menadžer koji se može pohvaliti titulom u irska liga je Ian Baraklaf koji je 2012. godine vodio Sligo Rovers do prve i jedine titule prvaka Irske Premijer lige.

Najuspešniji treneri u irska liga:

1. Stiven Keni, Pet Fenlon – 5 titula
2. Dermot Kili – 4 titule
3. Džim Meklohlin, Stiven Bredli – 3 titule
4. Liam Bakli, Majkl O’Nil, Brajan Ker, Tarlaug O’Konor – 2 titule

Irska Premijer liga rezultati u Evropi

Irska liga ne može se pohvaliti velikim evropskim rezultatima i uspesima. Sve do 2003. godine ovo takmičenje je bilo polu-profesionalno i bilo je teško klubovima da naprave neki značajniji rezultat u Evropi pored daleko jačih i profesionalnih klubova.

Irski klubovi su godinama svoju evropsku epizodu završavali već u kvalifikacijama i nemoguća misija bila je doći do grupne faze. Kako je 2003. godine fudbal u Irskoj postao profesionalan, klubovi su počeli da beleže bolje rezultate i da napreduju na UEFA rang listi. 

U poslednjih desetak godina, čak tri kluba domogla su se grupne faze u evropskim takmičenjima. Šamrok je 2011. godine postao prvi irski klub koji je došao do grupne faze nekog evropskog takmičenja. 

Roversi su preko beogradskog Partizana u kvalifikacijama došli do grupne faze Lige Evrope i tamo odmerili snagu sa engleskim Totenhemom.

Naredni klub koji je došao do evropske jeseni bio je Dandalk pet godina kasnije. Grupu sa Zenitom, AZ Alkmarom i Makabijem završili su na poslednjem mestu, ali su osvojili četiri boda, što je najbolji učinak u grupnoj fazi nekog irskog kluba.

Četiri godine kasnije, 2020. godine Dandalk je ponovio učinak i plasirao se u grupnu fazu Lige Evrope. U grupi su bili sa engleskim Arsenalom, ali završili su je sa nula bodova.

Evropske jeseni:

Irska liga u fudbalu

Irska liga je jedno veoma interesantno takmičenje sa veoma dugom istorijom. Nova irska Premijer liga je osnovana 1985. godine, ali najjači rang fudbala u Irskoj igra se preko 100. godina.

Broj golova ne garantuje veliku zabavu, ali su utakmice tvrde i ujednačene i gaji se pravi ostrvski stil fudbala. 

Uvođenjem profesionalno načina funkcionisanja, klubovi su počeli godinama sve više da napreduju u plasman u grupnim fazama evropskih takmičenja nije više samo san.

Irska liga je mala, sređena i liga puna istorije i tradicije.