UEFA koeficijent predstavlja ključan sistem rangiranja koji koristi Evropska fudbalska asocijacija (UEFA) za klasifikaciju fudbalskih klubova, liga i nacionalnih timova njihovih članica.
Ovaj sistem, uveden od strane UEFA, ima za cilj da pruži objektivnu meru uspeha timova u različitim takmičenjima osnovanih od strane evropske kuće fudbala.
Klupski koeficijent UEFA Izračunava se na osnovu performansi timova u evropskim klupskim takmičenjima tokom poslednjih pet sezona, uzimajući u obzir i uspeh nacionalnih timova u istom periodu.
Ovaj mehanizam omogućava UEFA da pravi raspored i šeme za svoja takmičenja kao što su Liga šampiona, Liga Evrope i Liga Konferencija, te na taj način obezbeđuje pravičnu i izbalansiranu konkurenciju.
Koeficijent UEFA koristi se prilikom žrebova za evropska takmičenja, za kvalifikacije, kao i za grupnu fazu, isto tako i za Evropsko prvenstvo.
Soccer vam u novom tekstu pojašnjava kako funkcioniše.
Šta je UEFA koeficijent?
UEFA koeficijent je bodovna metrika koja služi za određivanje plasmana klubova, liga i reprezentacija. Uveden je 1979. godine za muške fudbalske turnire, a kasnije je počeo da se primenjuje i na ženski fudbal i futsal.
Koeficijent UEFA računa se svake sezone i služi evropskog kući fudbala prilikom žrebovanja grupa, kvalifikacija, određivanja šešira, povlašćenih i nepovlašćenih timova.
UEFA koeficijent je uveden s ciljem pružanja transparentnog i pravednog načina za merenje performansi timova u evropskim takmičenjima. Sistem se bazira na rezultatima klubova i nacionalnih timova u UEFA takmičenjima tokom poslednjih pet sezona.
Bodovi se dodeljuju na osnovu pobeda i remija u mečevima, kao i napredovanja kroz različite faze takmičenja.
Prema ovom sistemu UEFA određuje koja zemlja će koliko učesnika imati u Ligi šampiona, Ligi Evrope i Ligi Konferencija. Takođe, prema koeficijentu određuje se da li određena zemlja ide direktno u grupnu fazu nekog takmičenja ili mora preko kvalifikacija da pokuša da do njega dođe.
Klađenje na sva tri evropska takmičenja je nešto što svi volimo i zato najbolje kvote nas čekaju u Meridian kladionici.
Tokom godina UEFA koeficijent način bodovanja se menjao. Kod liga i klubova gleda se period od poslednjih pet sezona i na osnovu njega se određuje broj mesta i u evropskim takmičenjima.
Ali, koeficijent kod klub ostvari za poslednjih pet godina ne primenjuje se na narednu, već za sezonu posle naredne. Primer, na kraju sezone 2022/23 stanje za poslednjih pet godina primenjuje se od sezone 2024/25.
Kako se računa UEFA koeficijent?
UEFA koeficijent računa sa za period od poslednjih pet godina i na osnovu njega rangiraju se zemlje, kao i klubu.
Broj poena određuje učinak određenog kluba tokom jedne sezone u evropskim takmičenjima. Počevši od poena za pobedu ili remi u kvalifikacijama, potom za pobedu ili remi u grupnoj fazu, da li je ušao u grupnu fazu takmičenja, da li je uspeo da prođe grupnu fazu i prođe u narednu rundu.
Sistem bodovanja različit je za svaku fazu takmičenja. Prema UEFA pravilima poeni se raspoređuju na sledeći način:
- Pobeda u grupnoj fazi – 2 poena
- Pobeda u kvalifikacijama – 1 poen
- Remi u grupnoj fazi – 1 poen
- Remi u kvalifikacijama – 0,5 poena
- Učešće u grupnoj fazi (Liga šampiona) – 4 poena
- Plasman u nokaut fazu (Liga šampiona) – 4 poena
- Pobednik grupe (Liga šampiona) – 4 poena
- Drugoplaasirani u grupi (Liga Evrope) – 2 poena
- Pobednik grupe (Liga Konferencija) – 2 poena
- Drugoplasirani u grupi (Liga Konferencija) – 1 poen
- Svaka runda (Liga šampiona, Lige Evrope) – 1 poen
- Svaka runda od polufinala (Liga Konferencija) – 1 poen
Kod određivanja nacionalnog koeficijenta uzima se u obzir broj klubova koji predstavljaju tu zemlju u evropskim takmičenjima određene sezone. Potom, ukupan broj bodova koji je tih pet klubova osvojilo sabere se i podeli sa pet i dobija se koeficijent zemlje na osnovu kog se pravi UEFA rang lista.
Primer, ako određena zemlja ima pet predstavnika u evropskim takmičenjima tokom sezone i svi oni zajedno osvoje 30 bodova, taj koeficijent deli sa pet i ta određena zemlja je osvojila 6,000 bodova za tu pomenutu sezonu.
Koji sve koeficijenti UEFA postoje?
Postoje tri vrste UEFA Koeficijenta na osnovu kojih se formira rang lista i koji služe za raspodelu mesta u evropskim takmičenjima i za određivanje šešira prilikom raznih žrebova. To su:
- UEFA nacionalni koeficijent (odnosi se na nacionalne timove)
- UEFA koeficijent asocijacija (odnosi se na koeficijent fudbalskih saveza)
- UEFA klupski koeficijent (odnosi se na klubove)
Ova tri koeficijenta služe evropskoj kući fudbala da na što pravedniji način nagradi saveze, nacionalne timove i klubove za njihove dobre rezultate u poslednjih pet godina.
UEFA koeficijent klubova
UEFA koeficijent klubova određuje se za period od poslednjih pet godina. Timovi na osnovu učenika u evropskim takmičenjima dobijaju bodove i na osnovu bodova iz poslednjih pet sezona pravi se UEFA rang lista.
UEFA klupski koeficijent koristi se prilikom sastavljanja šešira kvalifikacijama za evropska takmičenja, kao i prilikom izvlačenja grupa. Takođe, plasman na rang listi koristi se i prilikom žreba za nokaut runde.
Ukoliko neki fudbalski klub ne bude učestvovao tokom sezone u evropskim takmičenjima on ne dobija koeficijent i to će uticati da padne na listi jer neće osvojiti bodove koji će mu održati ili popraviti postojeću poziciju.
Koliko će klub osvojiti poena tokom sezone zavisi od učinka u evropskim takmičenjima (Ligi šampiona, Ligi Evrope i Ligi Konferencija).
S obzirom da se boduje nekoliko stvari broj poena varira svake sezone, jer recimo određeni klub je ove sezone upisao četiri pobede u grupnoj fazi, dok je naredne igrao u Ligi Evrope i ispao u grupnoj fazi.
UEFA koeficijent liga
UEFA koeficijent liga, odnosno nacionalnih saveza, je sistem bodovanja koji UEFA koristi za određivanje plasman na rang listi Fudbalskih saveza kako bi odredila koja zemlja će imati koliko predstavnika u evropskim takmičenjima i koliko će koja zemlja imati timova u Ligi šampiona, Ligi Evrope i Ligi Konferencija.
Takođe, nacionalni koeficijent uefa pomaže prilikom određivanja direktnih učesnika grupnih faza, kao i kvalifikacija. Lige sa boljom pozicijom imaće, naravno, više predstavnika u Evropi ili će imati bolju poziciju u kvalifikacijama.
UEFA nacionalni koeficijent sakupljaju sami klubovi svojim učinkom tokom sezone. Koliko će poena određeni savez sakupiti zavisi takođe i od broja klubova koji taj savez ima u Evropi.
Klubovi sakupljaju poene svojim učinkom i ukupan zbir svih osvojenih poena deli se da brojem klubova koji su predstavljali tu zemlju u Evropi tokom te sezone. Nakon što se ukupan koeficijent podeli, dobija se koeficijent koji je određeni savez ostvario tokom sezone.
UEFA koeficijent reprezentacija
UEFA koeficijent nacionalnih timova koristi se kako bi se odredila rang lista reprezentacija i kako bi UEFA pravednije raspoređivala reprezentacije po šeširima tokom pravljenja grupa za kvalifikacije za Evropsko prvenstvo i Ligu Nacija.
Tokom istorije sistem bodovanja menjao se nekoliko puta. Prvi sistem je funkcionisao od 1997. do 2007. godine, a drugi od 2007. do 2017. godine.
Od 2017. godine UEFA više ne koristi koeficijent za kreiranje šešira za UEFA takmičenja. Timovi se rangiraju na osnovu učinka u Ligi Nacija i generalnog plasman na kraju takmičenja.
Čemu služi UEFA koeficijent?
Sada kada znamo šta je UEFA koeficijent, koje sve vrste postoje i kako se računa, da sumiramo i čemu služi koeficijent UEFA.
UEFA koristi koeficijent kako bi napravila rang listu klubova i nacionalnih liga. Na osnovu te rang lista određuje povlašćene i nepovlašćene klubove prilikom žrebovanja kvalifikacija za evropska takmičenja i nokaut runde.
Takođe, UEFA koristi koeficijent kako bi odredila koliko će timova određena zemlja imati u kom evropskom takmičenju i odakle određeni timovi započinju svoju evropsku avanturu. Nacionalni koeficijent UEFA služi i radi bolje organizovanja evropske sezone.
Rang lista klubova koristi se i prilikom sastavljanja šešira za izvlačenje grupa za sva evropska takmičenja. Šeširi se formiraju prema koeficijentu. Osam timova sa najvećim koeficijentom ide u prvi šešir, drugih osam po koeficijentu ide u drugi i tako dalje.
UEFA koeficijent je služi klubovima i nacionalnim savezima kao nagrada za dobre ili kazna za loše rezultate u prethodnih pet godina.
Dobri rezultati i bolji plasman na UEFA rang listi dovešće do povlastica u kvalifikacijama, više timova u evropskim takmičenjima i bolji šešir klubova na žrebu. Loši rezultati doneće manje timova u Evropi, teži put kroz kvalifikacije do grupne faze i slabije šešire na žrebu što automatski znači i teže rivale.
