Aston Vila, često nazivana i samo “Vila”, je engleski profesionalni fudbalski klub iz Birmingema. Osnovana u martu 1874. godine od strane Villa Cross Wesleyan Chapel kriket tima koji je želeo da isproba drugi sport, što je rezultiralo formiranjem fudbalskog kluba.
Aston Villa je jedan od najstarijih fudbalskih klubova u Engleskoj i osnivač Fudbalske lige 1888. godine. Trenutno se takmiči u Premijer ligi, a i jedan je od osvajača ovog takmičenja.
Tokom istorije osvojila je brojne trofeje, uključujući sedam puta Prvu diviziju (sada Premijer ligu), sedam puta FA Kup, pet puta Liga kup, i klub se može pohvaliti i titulom prvakom Evrope osvojenom u Kupu šampiona (današnja Liga šampiona).
Vila igra svoju petu uzastopnu sezonu u elitnom rangu engleskog fudbala od ulaska 2019. godine. Trener ekipe je Španac Unai Emeri, koji je postavljen za trenera u oktobru 2022. godine.
Svoje utakmice Vila igra na stadionu Vila Park koji ima kapacitet 42,652 mesta i otvoren je 1897. godine.
Tim sa Vila Parka ima jak lokalni rivalitet, naročito sa lokalnim klubovima kao što su Birmingem Siti i Vest Bromvič Albion.
Soccer je za vas spremio još jedan tekst o slavnim engleskim fudbalskim klubovima. Upoznajte nekadašnjeg prvaka Evrope koji se vraća na velika vrata ka vrhu.
Aston Vila nastanak i istorija
Aston Vila je osnovana 1874. godine od strane petnaest članova Veslejan Kapele u Vila Krosu, u Birmingemu.
Među osnivačima su bili Džek Hjuz, Frederik Metjus, Volter Prajs i Vilijam Skatergud. Fudbal je izabran kao zimska aktivnost nakon što su videli improvizovanu igru na livadi pored puta Hitfild.
Aston Villa postala jedan od osnivača Fudbalske lige 1888. godine, zahvaljujući tadašnjem predsedniku kluba Viljamu Mekgregoru, koji je bio i osnivač lige. U prvoj sezoni završili su na drugom mestu iza Preostona.
Prvi veliki trofej osvojili su 1887. godine predvođeni škotskim napadačem Arči Hanterom. Pobeđen je Vest Bromvič Albion sa 2-0 u finalu.
Dvadeset i tri godine nakon osnivanja, Aston Vila se preselila i zaigrala svoje domaće utakmice na stadionu Vila Park. Na prvu titulu prvaka Engleske čekala je šest sezona do 1894. godine.
Taj period kluba upisan je zlatnim slovima u istoriju. Od 1894. do 1900. godine, Aston Vila je u sedam sezona osvojila pet titula. U sezoni 1896/97 postala je tek drugi tim koji je osvojio duplu krunu osvajanjem Prve Divizije i FA kupa.
Do Prvog svetskog rata Aston Vila je šest puta bila šampion Engleske i osvojila pet trofeja u FA kupu.
Period između dva rata nije bio toliko uspešan i klub je ispao u drugu ligu pred Drugi svetski rat. Nakon njega moderna istorija donela je još više uspeha i padova. Od toga da je ispala čak u treću ligu 1971, do toga da je 1982. postala prvak Evrope.
Aston Vila na krovu Evrope
U sezoni 1981/82, Aston Villa je ostvarila izvanredan uspeh i upisala se u istoriju evropskog fudbala. Postala je prvak Evrope.
Godinu dana ranije Aston VIla je postala prvak Engleske i kako su tada u Kupu šampiona igrali samo pobednici liga, tim sa Vila Parka dobio je šansu, po prvi put u istoriji, da se takmiči u najjačem evropskom takmičenju.
Sezona u domaćem prvenstvu nije bila sjajna i Vila se mučila, ali u Evropi je sve išlo mnogo bolje. Nizali su rivale i bližili se finalu.
U prvoj rundi, Villa je savladala islandski tim Valur sa ukupnim rezultatom 7-0, a zatim su u drugoj rundi eliminisali Dinamo Berlin iz Istočne Nemačke nakon što su imali isti ukupni rezultat, ali su prošli dalje zahvaljujući pravilu o golovima u gostima.
Tokom zime desila se iznenađujuća smena na klupi i Ron Saunders, tvorac tog tima Aston Vila i tim koji je uveo ekipu iz druge lige i doveo je tu gde jeste, je zbog sukoba sa upravom otišao iz kluba, pa je u ostatku sezone Vilu vodio njegov asistent Toni Barton.
Sa njim, u četvrtfinalu, Vila je eliminisala sovjetski tim Dinamo Kijev sa ukupnim rezultatom 2-0, a u polufinalu je bila bolja od belgijskog Anderlehta sa 1-0.
Finale Kupa šampiona odigrano je 26. maja 1982. godine na stadionu De Kajp u Roterdamu, a protivnik je bio nemački velikan Bajern Minhen..
Engleski tim je bio bolji za jedan gol i slavio sa 1-0. Jedini gol na utakmici postigao je Piter Vite u 67. minutu i doneo Aston Vili najveći i najvažniji trofej u istoriji.
Bio je to prvi i do sada jedini put da je Aston Villa osvojila trofej u ovom takmičenju i jedan je od šest engleskih klubova kojima je to pošlo za rukom.
Rivali na putu do trofeja:
- Prva runda – Valur – pobeda 7-0
- Druga runda – Dinamo Berlin – pobeda zahvaljujući golu u gostima 2-2
- Četvrtfinale – Dinamo Kijev – pobeda 2-0
- Polufinale – Anderleht – pobeda 1-0
- Finale – Bajern Minhen – pobeda 1-0
Stadion
Aston Villa igra svoje domaće utakmice na stadionu Vila Park, koji se nalazi delu grada koji se zove Ešton. Stadion je kapaciteta 42,657.
Otvoren je 1897. godine i od tada na njemu utakmice igra Aston Vila.
Prvi meč u istoriji odigran na ovom objektu bio je prijateljska utakmica protiv Blekburn Roversa, održana 17. aprila 1897. godine, gde je Aston Villa pobedila sa 3-0.
Na ovom stadionu, pored domaćih utakmica Aston Vile, odražavala su se i druga takmičenja. Igrane su tri utakmice na Svetskom prvenstvo 1966. godine i četiri na Evropskom prvenstvu 1996. godine. Engleska je često igrala i prijateljske utakmice na ovom objektu i ukupno 16 međunarodnih utakmica je održano na Vila Parku.
Takođe, ovaj stadion je često bio i domaćin polufinala FA kupa, ukupno 55 puta.
Kao i svaki drugi stadion, tako je Vila Park prolazio kroz faze renoviranja. Kapacitet je često menjan i povećavan, a u planu je renoviranje tribine koje bi približilo kapacitet objekata na 50,000 mesta.
Trofeji
Aston Vila je jedan od nekoliko engleskih klubova koji se može pohvaliti domaćim i međunarodnim trofejima. Tokom istorije bila je prvak Engleske, osvajača domaćih kupova, ali i prvak Evrope.
Jeda je od šest engleskih klubova koji su bili prvaci Evrope.
Istorija ovog kluba je veoma bogata trofejima i vrlo dugo u istoriji Vila je bila jedan od trofejnijih klubova Engleske.
Najuspešniji periodu u istoriji desio se tokom 80-ih godina kada je FK Aston Vila postala prvak Engleske i Evrope.
Tokom istorije sedam puta su bili prvaci Engleske, ali nijednom u eri Premijer lige. Poslednju titulu osvojili su 1981. godine. Sedam puta su bili osvajač FA kupa, pet puta Liga kupa i jednom Komjuniti Šilda.
Najveći uspeh u istoriji Aston Vila je upisala 1982. godine kada je osvojila Kup šampiona i postala prvak Evrope. Samo nekoliko meseci kasnije osvojen je i Superkup Evrope.
Sa 20 velikih trofeja, istorija Aston Vile je jedna od uspešnijih u engleskom fudbalu.
Svi trofeji u istoriji:
- Prva Divizija – 7 trofeja
- FA kup – 7 trofeja
- Liga kup – 5 trofeja
- Komjuniti Šild – 1 trofej
- Kup šampiona – 1 trofej
- Superkup Evrope – 1 trofej
Rivali: Derbi Zapadnog Midlensa kao jedan od najžešćih
Kako grad Birmingem i njegova okolina imaju nekoliko veoma dobrih klubova, tako i Aston Vila ima nekoliko ljutih i velikih rivala sa kojima svaki put igra užarene derbije.
Najveći rival Aston Vila je lokalni klub Birmingem. Derbi između ova dva tima naziva se „Second City“ derbi i jedan je od najžešćih derbija u Engleskoj. Takođe, derbi je poznat i pod nazivom „West Midlands Derby“ (Derbi Zapadnog Midlensa).
Dva stadiona Vila Park i Sent Endrjus razdvaja samo četiri kilometra i zbog čestih sezona u istom rangu takmičenja, ova dva kluba su odmeravali snage veoma često.
Tokom istorije odigrali su 127 utakmica. Prvi meč odigran je davne 1879. godine kada se Birmingem zvao „Small Heath“.
Tokom istorije sastajali su se u prva dva ranga engleskog fudbala, kao i u oba takmičenja. Aston Vila je uspešnija sa 57 pobeda naspram 38 Birmingema.
| Takmičenje | Pobede Aston Vile | Nerešene | Pobede Birmingema |
| Prva Divizija/Premijer liga | 42 | 26 | 32 |
| Druga Divizija/Čempionšip | 7 | 3 | 4 |
| FA kup | 2 | 1 | 0 |
| Liga kup | 5 | 1 | 2 |
| Full Members Kup | 1 | 0 | 0 |
| UKUPNO | 57 | 31 | 38 |
Pored Birmingema, Aston Vila ima izraženo rivalstvo sa Vulverhempton Vonderersima, kao i sa Vest Bromvič Albionom, dva kola koja dolaze iz okoline Birmingema.
Najbolji strelci u istoriji FK Aston Vila
Tokom istorije duge preko 100 godina, dres Aston Vile oblačila su veoma dobra imena britanskog i evropskog fudbala. Veliki broj reprezentativaca i igrača koji su osvajali brojna individualna priznanja.
Jedna od najvećih legendi kluba sa Vila Parka je Bili Voker, igrač koji je najbolji strelac i drugi po broju utakmica. Voker je igrao za Vilu od 1919. do 1933. godine i postigao je 244 gola na 531 utakmici.
Njega na listi strelaca prati Englez Hari Hempton koji je postigao samo dva gola manje tokom boravka od 1904. do 1920. godine.
Na trećem i četvrtom mestu nalaze se Džon Devi i Džo Bač sa 187, odnosno 185. golova. Obojica su igrali za klub krajem 18. i početkom 19. veka.
Među 10 najboljih strelaca dominiraju samo Britanci i jedan Severni Irac.
Oni su najviše puta tresli mrežu:
- Bili Voker – 244 gola
- Heri Hempton – 242 gola
- Džon Devi – 187 golova
- Džon Bač – 185 golova
- Erik Hjuton – 170 golova
- Tom Varing – 167 golova
- Džoni Dikson – 144 gola
Aston Vila transfermarkt vrednost
Prema proceni sajta Transfermarkt, koji je usko specijalizovan za proveru vrednosti klubova, igrača i liga, procenjena vrednost Aston Vila iznosti 630 miliona evra. Kao takva jedna je od vrednijih u Premijer ligi.
Najvredniji igrači Aston Vile su napadač Oli Votkins i vezni fudbaleri Musa Dijabi i Daglas Luiz. Svi oni procenjeni su na 55 miliona evra.
Gde je danas Aston Vila: Povratak u Evropu posle 13 godina
Sredina prethodne decenije donela je veoma teške dane za Aston Vilu. Sezone mučenja u Premijer ligi kulminirale su ispadanjem u Čempionšip, drugi rang takmičenja, 2016. godine.
Problem sa vlasnikom i klub na ivici bankrota nisu ulivali poverenje navijačima da se FK Aston Vila može vratiti u sam vrh engleskog fudbala.
Tokom 2018. godine došli su novi vlasnici Nasef Saviris i Vest Edens sa jasnim ambicijama da vrate Aston Vilu tamo gde pripada. Posle samo godinu dana klub se vratio u Premijer ligu i počeo da napreduje.
Start prošle sezone bio je loš, ali je u oktobru došlo do promene na klupi i angažovan je španski trener Unai Emeri, koji je tokom svoje karijere u svakom klubu imao uspeha.
Za kratko vreme Aston Vila je pod njim počela da igra odličan fudbal i po završetku sezone u 2022/23 došla do sedmog mesta i obezbedila plasman u Ligu Konferencija. Posle 13 godina klub se vratio u Evropu.
Tokom ove sezone Aston Vila ima još veće ambicije. Vlasnici su uložili novac, dovedena su dobra pojačanja i Unai Emeri ima sva sredstva da povede klub do još bolje sezone.
